De ploegendienst is een werkvorm die met name in de zorg, transport en productie veel voorkomt. Werken op onregelmatige uren, zoals tijdens late diensten en nachtdiensten, kan echter een aanzienlijke impact hebben op het slaapritme en de algemene gezondheid van werknemers. Zo kan dit leiden tot vermoeidheid en concentratieproblemen en diverse andere gezondheidsklachten. Hoe je dit kunt voorkomen, lees je in onderstaand artikel.
Werken in ploegendiensten betekent vaak zoeken naar balans. Dat kan de nodige uitdagingen met zich meebrengen. Onderstaande tips kunnen van belang zijn voor, tijdens en na je nachtdienst.
Probeer goed voorbereid een nachtdienst in te gaan. Bijvoorbeeld aan de hand van onderstaande aandachtspunten.
Voorslapen
Probeer vlak voordat je nachtdienst begint 90 minuten te slapen. Zolang duurt de gemiddelde slaapcyclus.
Stress
Beperk stress voorafgaand aan je nachtdienst zoveel mogelijk. Probeer te voorkomen dat je geen rust hebt als gevolg van een drukke dag.
Het is belangrijk om tijdens je nachtdienst goed voor jezelf te zorgen. Hieronder noemen we een aantal suggesties.
Beweging
Zorg dat je regelmatig lichamelijk actief bent, bijvoorbeeld door even een luchtje te scheppen, rekoefeningen te doen of een stukje te lopen.
Pauzes
Neem voldoende pauzes. Bijvoorbeeld een half uur in het midden van de dienst, iedere vier uur ten minste een half uur, of ieder uur een pauze van vijf minuten.
Powernap
Probeer per dienst één of meerdere powernaps te doen. Een powernap duurt maximaal twintig minuten.
Voeding
Eet gezond. Houd de hoeveelheid eten en het aantal eetmomenten aan dat je gewend was. Probeer ook in de periode dat je nachtdiensten draait, drie hoofdmaaltijden per etmaal te eten. Ga niet eten of snacken uit verveling.
Koffie
Ga bewust om met koffie en andere cafeïne-houdende dranken. Deze kunnen je helpen om wakker te blijven gedurende de nachtdienst, maar ze kunnen het ook moeilijker maken om na de nachtdienst in slaap te vallen.
Medicatie
Als je medicatie gebruikt is het raadzaam om met je behandelaar te bespreken of het van invloed is dat je in ploegendiensten werkt.
Zorg voor ontspanning voor het slapen gaan na een periode van nachtdienst en houd daarbij zo veel mogelijk je normale ‘naar-bed-gaan-routine’ aan. Hieronder tref je enkele aandachtspunten aan die je hierbij kunnen helpen.
Rust
Stel het slapen niet teveel uit. Slaap voldoende, minimaal 6 tot 8 uur. bij voorkeur achter elkaar door. Ga vooral naar buiten nadat je wakker bent geworden. Maak bijvoorbeeld even een wandelingetje.
Slaapkamer
Slaap in een goed geventileerde, koele, donkere en rustige kamer. Probeer beeldschermen uit je slaapkamer te houden.
Stressfactoren
Zorg voor goede ondersteuning vanuit familie en je sociale netwerk (zoals opvang voor kinderen) om na je nachtdienst ongestoord te kunnen slapen.
Sporten
Het is belangrijk om fysiek krachtig te zijn. Beweeg daarom regelmatig, maar niet te intensief direct na een periode van nachtdiensten.
Voeding
Nuttig na een nachtdienst eventueel nog een lichte maaltijd en beperk het gebruik van cafeïne. Ook alcohol consumptie is af te raden.
Hoewel ploegendiensten uitdagend zijn voor je slaapritme, kun je met bewuste inspanningen een gezond slaapritme bewerkstelligen en je welzijn verbeteren. Wees je bewust van de impact van onregelmatige werktijden op je slaap en streef actief naar manieren om die impact te beperken. Door te werken aan goede slaapgewoonten, voeding en beweging kun je op een gezonde manier en met energie in ploegendienst werken.
Ben je geïnteresseerd in hoe je gezond kunt blijven functioneren? Kijk dan ook eens naar de verdere dienstverlening die wij hiervoor aanbieden.