Wettelijke verplichtingen rond gevaarlijke stoffen: Wat moet je weten
Werken met gevaarlijke stoffen
In veel werkomgevingen worden werknemers blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Daarom is op 25 april 2024 een wijziging in het Arbobesluit geimplementeerd om de veiligheid van werknemers beter te bescherming. Ook is op 1 juli 2024 een wijziging doorgevoerd op het gebied van reprotoxische stoffen. Lees meer over de wettelijke verplichtingen rond gevaarlijke stoffen in dit artikel.
Verantwoordelijkheden werkgever
Blootstelling aan gevaarlijke stoffen kunnen een risico vormen voor de gezondheid en veiligheid van de medewerkers. Het is daarom essentieel dat werkgevers zich houden aan de wettelijke verplichtingen die gelden rondom het gebruik en de blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Een belangrijk onderdeel van deze verplichtingen is vastgelegd in het Arbobesluit, specifiek in artikel 4.2. We bespreken de kernpunten van dit artikel en de verantwoordelijkheden die hieruit voortvloeien voor werkgevers.
Reprotoxische stoffen
Reprotoxische stoffen (ook wel: reproductietoxische stoffen of voor de voortplanting giftige stoffen) hebben invloed op de voortplanting van mannen en vrouwen. Ze kunnen invloed hebben op de vruchtbaarheid en op het ongeboren kind tijdens de zwangerschap. Daarnaast zijn er ook stoffen die terechtkomen in de borstvoeding en schadelijk kunnen zijn voor de baby. In de wet zijn eisen opgenomen voor het werken met reprotoxische stoffen. Deze eisen zijn op 1 juli 2024 gewijzigd. Meer hierover lees je op het arboportaal van Rijksoverheid.Inzicht in blootstelling
Het eerste en misschien wel belangrijkste aspect van het Arbobesluit art. 4.2 is de verplichting om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen in kaart te brengen. Werkgevers moeten vaststellen welke gevaarlijke stoffen er in de werkomgeving aanwezig zijn en in welke mate werknemers hieraan worden of kunnen worden blootgesteld. Hierbij moeten de volgende vragen worden beantwoord:
- Welke gevaarlijke stoffen zijn aanwezig?
- Wat zijn de gevaren van deze stoffen?
- In welke situaties kan blootstelling plaatsvinden?
- Hoe kan deze blootstelling plaatsvinden?
Door deze vragen te beantwoorden, krijgt de werkgever een duidelijk beeld van de potentiële risico’s die werknemers lopen. Dit vormt de basis voor verdere stappen in het beheer van deze risico’s.
Beoordeling van blootstelling
Na het in kaart brengen van de blootstelling is het cruciaal om de aard, mate en duur van deze blootstelling te beoordelen. Dit houdt in dat er vastgesteld moet worden hoe intensief werknemers worden blootgesteld aan de gevaarlijke stoffen en hoe lang deze blootstelling duurt. De wet schrijft voor dat hierbij gebruik moet worden gemaakt van geschikte en genormaliseerde meetmethoden. Deze methoden moeten betrouwbaar zijn en geschikt om een nauwkeurige inschatting te maken van de blootstellingsniveaus.
Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
Een grondige evaluatie van de risico’s die verbonden zijn aan de blootstelling aan gevaarlijke stoffen is verplicht. Bij deze evaluatie moeten verschillende aspecten worden meegenomen, zoals:
- Informatie van de leverancier: De veiligheidsinformatie die door de leverancier wordt verstrekt, is een essentieel uitgangspunt.
- Werkomstandigheden: Hierbij moet rekening worden gehouden met de hoeveelheid en concentratie van de gevaarlijke stoffen op de werkplek.
- Onvoorziene gebeurtenissen: Gebeurtenissen die kunnen leiden tot een onverwachte toename van blootstelling, zelfs als er preventieve maatregelen zijn genomen, moeten in de evaluatie worden meegenomen.
- Effectiviteit van preventiemaatregelen: Het is belangrijk om te beoordelen hoe effectief de genomen maatregelen zijn in het beperken van blootstelling.
- Resultaten van arbeidsgezondheidskundige onderzoeken: Deze onderzoeken kunnen waardevolle inzichten bieden in de gezondheidseffecten van blootstelling op werknemers.
Regelmatig herzien van RI&E
Een risico-inventarisatie en -evaluatie is geen eenmalige aangelegenheid. Het is van groot belang dat deze beoordeling regelmatig wordt herzien, vooral wanneer er nieuwe werkzaamheden worden uitgevoerd waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn, of wanneer de omstandigheden veranderen. Ook de uitkomsten van arbeidsgezondheidskundige onderzoeken kunnen aanleiding geven tot een herziening van de evaluatie.
RI&E
Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken. Dit werkt niet alleen prettig, het is ook belangrijk om gemotiveerd te blijven en het houdt het verzuim laag. Met een Risico-inventarisatie en -evaluatie, of RI&E, kom je erachter hoe de organisatie ervoor staat qua gezondheid en veiligheid.
Overzicht en documentatie
Tot slot verplicht het Arbobesluit werkgevers om een overzicht bij te houden van alle gevaarlijke stoffen waaraan werknemers blootgesteld worden. Dit overzicht moet worden opgenomen in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Voor elke gevaarlijke stof moet specifiek worden verwezen naar een Veiligheidsinformatieblad (VIB), waarin gedetailleerde informatie over de eigenschappen en risico’s van de stof wordt gegeven.
Conclusie
Het waarborgen van een veilige werkomgeving voor medewerkers die in aanraking komen met gevaarlijke stoffen is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een morele plicht voor werkgevers. Het naleven van de voorschriften zoals vastgelegd in het Arbobesluit art. 4.2 is essentieel om de risico’s op de werkplek te minimaliseren en de gezondheid van werknemers te beschermen. Door regelmatig de blootstelling aan gevaarlijke stoffen te beoordelen en preventieve maatregelen te nemen, kunnen bedrijven een veilige en gezonde werkomgeving garanderen.
Meer informatie
Heb je als werkgever vragen over jouw verplichtingen of wens je ondersteuning bij het opstellen van een RI&E? Onze arbodienst staat voor je klaar met advies en expertise om jou te helpen voldoen aan alle wettelijke vereisten. Neem contact met ons op voor meer informatie!